KVKK

Kişisel Verilerin İhlalinde Tazminat Talepleri

Giriş

Dijital çağda kişisel verilerin korunması, bireylerin temel hak ve özgürlüklerinin korunmasının ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir. Özellikle internet kullanımının, sosyal medya platformlarının ve dijital hizmetlerin yaygınlaşmasıyla birlikte kişisel verilerin izinsiz toplanması, işlenmesi ve paylaşılması ciddi sorunlara yol açmaktadır. Türkiye’de 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) ile kişisel verilerin korunmasına ilişkin yasal düzenlemeler yapılmış, ihlaller karşısında bireylere tazminat talep etme hakkı tanınmıştır. Bu makalede kişisel verilerin ihlali halinde tazminat taleplerinin hukuki boyutu, mevzuattaki dayanaklar ve uygulamada karşılaşılan sorunlar ayrıntılı olarak ele alınacaktır.

Kişisel Verilerin Korunmasına İlişkin Mevzuat

Kişisel verilerin korunması alanındaki en temel düzenleme, 6698 sayılı KVKK’dır. KVKK ile birlikte kişisel verilerin işlenmesi, saklanması, aktarılması ve silinmesine ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir. Bunun yanı sıra Türk Borçlar Kanunu, Türk Medeni Kanunu ve Türk Ceza Kanunu’nda yer alan hükümler de kişisel verilerin korunmasına ilişkin dolaylı düzenlemeler içermektedir. KVKK m. 11, veri sahiplerine, kendileriyle ilgili verilerin işlenip işlenmediğini öğrenme, verilerin düzeltilmesini ve silinmesini talep etme hakkı verirken; m. 14, ihlal durumunda şikâyet ve dava açma yollarını düzenlemektedir.

Kişisel Veri İhlali Kavramı

Kişisel veri ihlali, kişisel verilerin yetkisiz kişilerce elde edilmesi, hukuka aykırı olarak üçüncü kişilerle paylaşılması veya veri güvenliğinin sağlanamaması sebebiyle kişilerin zarar görmesi olarak tanımlanabilir. Veri ihlalleri çoğunlukla siber saldırılar, şirket içi güvenlik zafiyetleri veya hukuka aykırı veri paylaşımı şeklinde ortaya çıkmaktadır. KVKK’ya göre veri sorumluları, veri güvenliğini sağlamakla yükümlüdür ve bu yükümlülüğün ihlali halinde hukuki ve cezai sorumluluk doğmaktadır.

Tazminat Taleplerinin Hukuki Dayanakları

KVKK m. 11 ve 14 hükümleri, kişisel verileri ihlal edilen kişilere tazminat talep etme imkanı tanımaktadır. Bunun yanında Türk Borçlar Kanunu’ndaki haksız fiil hükümleri uyarınca da maddi ve manevi tazminat talep edilebilmektedir. İhlal nedeniyle ekonomik kayıplar yaşayan kişiler maddi tazminat, kişisel mahremiyetinin ihlali sonucu elem ve üzüntü yaşayan kişiler ise manevi tazminat talep edebilmektedir. Tazminat miktarının belirlenmesinde ihlalin ağırlığı, mağdurun uğradığı zarar ve failin kusur derecesi dikkate alınmaktadır.

Uygulamada Tazminat Davaları

Kişisel verilerin ihlali nedeniyle açılan tazminat davalarında davacı, ihlalin varlığını ve uğradığı zararı ispatlamakla yükümlüdür. Ancak çoğu zaman verilerin hangi yollarla ele geçirildiğini veya paylaşıldığını ispatlamak oldukça güç olmaktadır. Bu nedenle mahkemeler, delillerin değerlendirilmesinde geniş takdir yetkisine sahiptir. Uygulamada en çok karşılaşılan talepler arasında manevi tazminat davaları bulunmaktadır. Maddi tazminat talepleri ise daha çok veri ihlalinin doğrudan ekonomik kayba yol açtığı durumlarda açılmaktadır.

Veri İhlali Bildirimi ve İdari Başvuru Süreci

KVKK’ya göre veri sorumluları, meydana gelen veri ihlallerini en kısa sürede Kişisel Verileri Koruma Kurulu’na ve ilgili kişilere bildirmekle yükümlüdür. Veri ihlali yaşayan kişiler ise öncelikle veri sorumlusuna başvuruda bulunmalı, sonuç alamazlarsa Kurul’a şikâyet yoluna gitmelidir. İdari başvuru yolları tazminat davalarının ön koşulu olmamakla birlikte, mağduriyetin giderilmesi açısından önemlidir. Ayrıca Kurul tarafından ihlali gerçekleştiren kurum ve şirketlere ciddi idari para cezaları uygulanabilmektedir.

Çözüm Yolları ve Alternatif Hukuki Mekanizmalar

Veri ihlali mağdurları, KVKK kapsamında şikâyet ve dava açma hakkına sahiptir. Bunun yanı sıra Türk Medeni Kanunu ve Türk Borçlar Kanunu’ndaki genel hükümler çerçevesinde de hak arama yollarına başvurulabilir. Ayrıca taraflar arasında uzlaşma veya arabuluculuk mekanizmaları da devreye girebilir. Uluslararası boyutta, AB Genel Veri Koruma Tüzüğü (GDPR) çerçevesinde de bireylerin hak arama yolları bulunmaktadır. Bu durum, özellikle Türkiye’de faaliyet gösteren uluslararası şirketler için önem arz etmektedir.

Sonuç ve Değerlendirme

Kişisel verilerin korunması, günümüzde hem bireyler hem de kurumlar açısından kritik bir öneme sahiptir. Veri ihlalleri, sadece ekonomik değil, aynı zamanda manevi zararlara da yol açabilmektedir. Bu nedenle hem bireylerin haklarını bilmesi hem de kurumların veri güvenliği konusunda gerekli tedbirleri alması gerekmektedir. KVKK, bireylere tazminat talep etme hakkı tanımakta ve hukuki koruma sağlamaktadır. Ancak bu hakkın etkin kullanılabilmesi için yargı süreçlerinin hızlandırılması, delil toplama yöntemlerinin kolaylaştırılması ve kamuoyunun bilinçlendirilmesi gerekmektedir.

Sık Sorulan Sorular (SSS)

• Verilerim izinsiz paylaşıldı, hemen dava açabilir miyim?

Evet, KVKK ve Türk Borçlar Kanunu uyarınca doğrudan dava açabilirsiniz. Ancak öncelikle veri sorumlusuna başvurmanız ve sonuç alamamanız halinde Kişisel Verileri Koruma Kurulu’na şikâyet yoluna gitmeniz önerilir.

• Kişisel verilerimin çalındığını nasıl ispat edebilirim?

E-posta yazışmaları, ekran görüntüleri, tanık beyanları veya ilgili kurumdan alınan belgeler gibi her türlü delil kullanılabilir.

• Manevi tazminat miktarı neye göre belirlenir?

Mahkemeler, ihlalin ağırlığı, mağdurun yaşadığı manevi zarar ve failin kusur derecesini dikkate alarak uygun bir miktar belirler.

• Şirketler hangi durumlarda sorumluluktan kurtulabilir?

Veri sorumlusu, gerekli tüm teknik ve idari tedbirleri aldığını ispatlarsa sorumluluktan kurtulabilir. Ancak bu ispat yükümlülüğü şirketin üzerindedir.

• KVKK başvurusu mu dava mı açmalıyım?

KVKK başvurusu idari bir süreçtir, dava ise yargısal süreçtir. Hak kaybı yaşamamak için genellikle her iki yolun da paralel yürütülmesi önerilir.

Hukuki sorunlarınızda yanınızdayız.
Sorularınızı bize iletmek veya danışmanlık almak için hemen iletişime geçebilirsiniz.

E-posta: [email protected]
WhatsApp: 0539 439 56 08

T&G Hukuk Danışmanlık olarak profesyonel, hızlı ve güvenilir çözümler sunuyoruz.

“Bu içerik yalnızca genel bilgilendirme amacı taşımaktadır; somut olaylarınıza ilişkin hukuki değerlendirme için mutlaka avukatınıza danışınız.”