1. Giriş
Sağlık turizmi, uluslararası ölçekte hızla büyüyen bir sektör olup Türkiye, sahip olduğu coğrafi konum, nitelikli sağlık personeli, modern hastaneleri ve uygun maliyetli tedavi imkanları ile öne çıkmaktadır. Özellikle estetik cerrahi, diş tedavileri, organ nakli, tüp bebek, göz cerrahisi ve onkoloji gibi alanlarda Türkiye, tercih edilen destinasyonlar arasında yer almaktadır. Bu bağlamda, sağlık turizmi şirketi kurmak isteyen yatırımcılar ve girişimciler için hukuki ve idari süreçlerin doğru şekilde yürütülmesi kritik öneme sahiptir. Ancak sağlık turizmi yalnızca ticari bir faaliyet olmayıp, kamu sağlığıyla doğrudan bağlantılı olduğundan çok sayıda özel düzenlemeye tabidir.
2. Sağlık Turizmi Sektörünün Hukuki Çerçevesi
Sağlık turizmi faaliyetleri çok yönlü bir mevzuata tabidir. Başlıca düzenlemeler şunlardır:
- 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı San’atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun
- 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu
- 1618 sayılı Seyahat Acentaları Kanunu
- Uluslararası Sağlık Turizmi ve Turistin Sağlığı Hakkında Yönetmelik
- 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun
- 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK)
- Hasta Hakları Yönetmeliği
Bu düzenlemeler, hem aracı kurumların hem de sağlık kuruluşlarının sorumluluklarını belirlemekte, hastaların haklarını güvence altına almakta ve faaliyetin sınırlarını çizmektedir.
3. USHAŞ Düzenlemeleri ve Yetki Belgesi
2019 yılında kurulan Uluslararası Sağlık Hizmetleri Anonim Şirketi (USHAŞ), sağlık turizmi alanında merkezi otorite olarak faaliyet göstermektedir. Yeni düzenleme ile birlikte daha önce İl Sağlık Müdürlükleri tarafından yürütülen birçok izin ve denetim süreci USHAŞ’a devredilmiştir. Sağlık turizmi yapmak isteyen aracı kuruluşların USHAŞ tarafından verilen 'Uluslararası Sağlık Turizmi Yetki Belgesi'ne sahip olması zorunludur.
Yetki belgesi olmadan sağlık turizmi faaliyeti yürütenler ağır yaptırımlarla karşılaşmaktadır. Bu yaptırımlar hem idari hem de ceza hukuku bakımından uygulanmaktadır:
- İdari para cezaları
- Faaliyet durdurma
- Hapis cezası
- Adli para cezası
Üstelik yalnızca tüzel kişiler değil, tüzel kişi ortakları ve yöneticiler de sorumlu tutulabilmektedir.
4. Sağlık Turizmi Şirketi Kuruluş Süreci
Bir sağlık turizmi şirketi kurmak için izlenmesi gereken başlıca adımlar şunlardır:
1. Şirket türünün belirlenmesi (limited veya anonim)
2. Ticaret siciline kayıt ve vergi işlemleri
3. Mesul müdür atanması
4. Yabancı ortak varsa çalışma izinlerinin alınması
5. USHAŞ’a başvuru yapılarak yetki belgesinin temin edilmesi
6. Sağlık kuruluşlarıyla protokoller imzalanması
7. Tercüman ve danışman personel istihdamı
Bu adımların eksiksiz yerine getirilmesi, şirketin mevzuata uygun şekilde faaliyet gösterebilmesi için zorunludur.
5. Personel Şartları ve Mesul Müdür
Her sağlık turizmi şirketi bir mesul müdür atamak zorundadır. Mesul müdür, şirketin tüm faaliyetlerinin mevzuata uygun yürütülmesinden sorumludur. Ayrıca şirket bünyesinde yabancı dil bilen tercümanlar, sağlık danışmanları ve idari destek personeli çalıştırılmalıdır. 7/24 hasta destek hattı kurulması da zorunlu tutulmuştur.
6. Hasta Hakları, KVKK ve Aydınlatılmış Onam
Hasta Hakları Yönetmeliği, KVKK ve GDPR kapsamında hastaların verilerinin korunması ve aydınlatılmış onam alınması esastır. Yabancı hastaların kişisel ve sağlık verileri özel nitelikli veri kabul edildiğinden, en üst düzey güvenlik önlemleri alınmalı, açık rıza olmadan işlenmemeli veya yurtdışına aktarılmamalıdır. Tedaviye ilişkin riskler, başarı oranları, maliyetler ve alternatif yöntemler hastaya eksiksiz şekilde anlatılmalı ve yazılı onam formu alınmalıdır.
7. Sözleşmeler ve Hukuki Riskler
Sağlık turizmi şirketlerinin düzenlemesi gereken başlıca sözleşmeler şunlardır:
- Hasta – Aracı Kuruluş Sözleşmesi
- Aracı Kuruluş – Sağlık Tesisi Protokolü
- Sigorta sözleşmeleri
Bu sözleşmeler, hasta ile şirket arasındaki yükümlülükleri netleştirmekte ve olası tazminat risklerini azaltmaktadır. Yanlış veya eksik düzenlenmiş sözleşmeler, şirketi ciddi mali ve hukuki sorumluluklarla karşı karşıya bırakabilir.
8. Denetim ve Yaptırımlar
USHAŞ ve Sağlık Bakanlığı, sağlık turizmi şirketlerini düzenli olarak denetlemektedir. Denetimlerde personel yeterliliği, sözleşmeler, hasta şikayetleri ve reklam faaliyetleri kontrol edilmektedir. Eksiklikler halinde idari para cezaları, yetki belgesi iptali veya faaliyet durdurma yaptırımları uygulanmaktadır.
10. Sonuç ve Değerlendirme
Türkiye’de sağlık turizmi şirketi kurmak, büyük ekonomik potansiyel barındırsa da hukuki açıdan son derece karmaşık bir süreçtir. Yetki belgesi, personel şartları, sözleşmeler, hasta hakları, KVKK yükümlülükleri ve vergisel düzenlemeler birlikte ele alınmalıdır. USHAŞ’ın getirdiği yeni düzenlemeler, sektörün disipline edilmesini amaçlamakta ancak girişimciler için süreci daha da teknik hale getirmektedir.
T&G Hukuk & Danışmanlık olarak, sağlık turizmi şirketlerinin kuruluşundan yetki belgesine, sözleşmelerin hazırlanmasından denetim süreçlerine kadar tüm aşamalarda müvekkillerimize profesyonel danışmanlık sunmaktayız.
Sorularınızı bize iletmek veya danışmanlık almak için hemen iletişime geçebilirsiniz.
E-posta: [email protected]
WhatsApp: 0539 439 56 08
T&G Hukuk Danışmanlık olarak profesyonel, hızlı ve güvenilir çözümler sunuyoruz.
“Bu içerik yalnızca genel bilgilendirme amacı taşımaktadır; somut olaylarınıza ilişkin hukuki değerlendirme için mutlaka avukatınıza danışınız.”
Hukuksal sorunlarınız ve hizmetlerimiz ile ilgili detaylı bilgi için randevu formu üzerinden randevu kaydı oluşturabilirsiniz.